Apokalyps 5:12: “en zij riepen luid: ‘Waardig is het lam dat geslacht werd, de macht en de rijkdom, de wijsheid en de kracht, de eer en de heerlijkheid en de lof te ontvangen.”
Het MirakelOp15maart1345,enkeledagenvoorPalmzondag,ontvangteenziekeindeKalverstraatteAmsterdamdeHostie bijhetSacramentderZieken.Maaromdathijzichnietgoedvoeltgeefthijover.Uiteerbiedwordtallesopgevangen en in het vuur geworpen, maar de Hostie blijft in het vuur zweven.EeuwenernabeschreefAntonvanDuinkerkenhetineensonnet:“DeHostie,weggeworpeninhetvuur,bleef ongedeerd tussen de vlammen zweven. Genadekracht bleek sterker dan natuur.”Eenvrouwsteekthaarhandentussendevlammen,haaltdeHostieuithetvuurzonderdathaarhandenverbranden en legt het in een kist.Depastoorvandeparochiekerk,dehuidigeOudeKerk,wordterbijgehaaldenhijneemtdeHostiemeenaarde kerk.DevolgendedagopentdevrouwindewoningindeKalverstraatdekistenvindttothaarverbazingde Hostieweerindekistliggen.ZijontbiedtdadelijkweerdepastoorenhijbrengtdeHostieweerterugnaardekerk. De dag daarna ligt de Hostie opnieuw in de kist bij de zieke.DanpasbegrijptmendatGodwildatditwonderopenbaargemaaktwordt;zodoendekomtdepastoorenneemt deHostieineenplechtigeprocessienaardeOudeKerk.HetjaardaarnawordtdoorbisschopJanvanArkel verklaard dat er sprake is van een wonder.Tweejaarnaditvoorvalwordteralopdeplaatsvanditwondereenkerkgebouwd(genaamddeHeiligeStede). Bovendienontstaatdegewoonteomrond15maarteensacramentsprocessiedoordestratenvanAmsterdamte houden. Er komt een stroom pelgrims op gang naar deze kapel om het Mirakel van het Sacrament te vieren.Aandeze‘roomse’processiekwameeneindtoenin1578hetbestuurvandestadAmsterdamovergingnaarhet gereformeerde geloof (alteratie). De katholieken mochten hun geloof niet meer openbaar belijden.SacramentsprocessieIn 1360 wordt er in een memorie melding gemaakt van een maart-processie.Vanaf1346totaandealteratiein1578werdwaarschijnlijkiederjaaropdeeerstewoensdagnadefeestdagvan HeiligeGregoriusop12maartdoordepriestersenparochianenvandeHeiligeStedehetHeiligSacrament gedragen naar de huidige Oude Kerk.SamenmetdepriestersenparochianenvandeOudeKerkliepenzijdanweerterugnaardeHeiligeStede. Hiermede werd het ‘Wonder’ van 1345 herdacht.DezeprocessiemoeteenfeestelijkschouwspelgeweestzijnwaariederekatholiekeburgervanAmsterdamzijn steentje aan bij droeg.In de stoet liepen de Gilden voorop met hun gildentekens en beelden van de beschermheiligen van de Gilden.Zij werden gevolgd door kinderen die andere heiligenbeelden droegen, met daarachter een persoon te paard, die de Heilige Gregorius voorstelde op paard en een grote draak voortslepende.Daarnakinderenmetvleugelsaanhunschouders,drieafdelingenschutterseneenaantalgeestelijkenen monniken.UiteindelijkdepriestervandeHeiligeStedemethetHeiligSacramentvanhetMirakelineengrotezilveren ciborie, onder een versierde draaghemel welke gedragen werd door de vier burgemeesters van Amsterdam.Hetgeheelwerdomlijstdoorstadsmuzikantendiemuziekstukkenuitvoerden.Achteraanliependebiddende gelovigen.Na de alteratie werden deze openlijke processies verboden.De Stille OmgangDe grote stimulans tot de hernieuwde ontwikkeling van de Amsterdamse Mirakelverering kwam tot stand nadat een zekere Joseph Lousbergh een geschrift van 16 december 1651 ontdekte waarop de route van de middeleeuwse Mirakelprocessies stond beschreven. Samen met zijn vriend Carel Elsenburg besloot hij in 1881 die route weer devotioneel na te lopen.Het idee sloeg aan. Binnen enkele jaren groeide dit privé-initiatief uit tot een snel groeiende beweging.De initiatiefnemers besloten zich te organiseren in het ‘Gezelschap van de Stille Omgang’. Spoedig kwamen ook steeds meer katholieken van buiten Amsterdam om deel te nemen aan de jaarlijkse Stille Omgang.Het begin van het Mirakelfeest is elk jaar op de woensdag na 12 maart. Van woensdag tot en met zaterdag worden er dagelijks feestelijke missen in de kapel op het Begijnhof opgedragen. Maar de grote jaarlijkse manifestatie is nog steeds de Stille Omgang die wordt gehouden tijdens deze nacht van zaterdag op zondag.Met vele bussen komen dan uit geheel Nederland bedevaartgangers naar het centrum van Amsterdam. Na in een van de Amsterdamse parochiekerken de mis te hebben gevierd, nemen zij vervolgens verspreid over de nacht deel aan de Omgang en lopen de omgangsroute.Kenmerkend voor deze Omgang is dat deze stilzwijgend wordt volbracht, zonder openlijk gebed of gezang en zonder kerkelijke kledij of andere religieuze attributen. Vandaar de naam ‘Stille Omgang’.Deze Omgang duurt ongeveer een uur en vindt ergens tussen middernacht en vier uur in de zondagochtend plaats. Tegenwoordig lopen ongeveer 10.000 mensen deze tocht en ze komen van diverse christelijke kerken.De route van de Stille OmgangDe route van de Stille Omgang komt voort uit de route die de pastoor liep met de hostie naar de Oude Kerk en waaruit het Mirakel is ontstaan. Centraal is de plek in de Kalverstraat waar het Mirakel heeft plaatsgevonden. •de ‘GedachteNis’;•maar ook de locatie voormalige Heilige Stede;•en de Mirakelkolom op het Rokin (momenteel in gemeentelijke opslag).Secretariaat Gezelschap van de Stille OmgangHerengracht 2201016 BT Amsterdaminfo@stille-omgang.nlwww.stille-omgang.nl